Dobre oświetlenie w zakładzie pracy jest niezmiernie ważne zarówno ze względu na zdrowie pracowników, jak i możliwość prawidłowego wykonywania obowiązków. Wyobraź sobie źle oświetlony warsztat, gdzie w półmroku nie można odszukać potrzebnych narzędzi, albo przestrzeń biurową, w której pracownicy siedzą z nosami w komputerach, bo to najbardziej intensywne źródło światła! Nowoczesne rozwiązania oświetleniowe pozwalają szybko i oszczędnie rozwiązać te problemy. Podpowiadamy, jak wybrać energooszczędne oświetlenie biurowe, jakie lampy biurowe sprawdzą się najlepiej i jakie systemy oświetleniowe zainstalować w magazynie lub warsztacie.
Oświetlenie biurowe i na innych stanowiskach pracy – co mówią przepisy?
Prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy należy do obowiązków pracodawcy. Uchybienia w tej kwestii, czyli nieprawidłowo dobrane lub źle rozmieszczone źródła światła, mogą przyczynić się do pogorszenia się wzroku pracowników, wpływają negatywnie na jakość pracy i mogą nawet przyczyniać się do większego ryzyka wypadków. Szkodliwa dla wzroku jest zarówno zbyt mała ilość światła, jak i światło zbyt intensywne. Kwestia oświetlenia stanowisk pracy regulowana jest przez przepisy BHP. Norma PN-EN 12464-1:2022-01 (Światło i oświetlenie — Oświetlenie miejsc pracy — Część 1) określa oświetlenie miejsca pracy we wnętrzach. Normy oświetlenia miejsc pracy na zewnątrz określa ustawa EN 12464-2 (Światło i oświetlenie — Oświetlenie miejsc pracy — Część 2: Miejsca pracy na zewnątrz), natomiast dla oświetlenia awaryjnego obowiązuje norma PN-EN 1838:2013-11 (Zastosowania oświetlenia — Oświetlenie awaryjne) oraz PN-EN 13032-3:2022. Przepisy BHP stanowią, że powierzchnia robocza, czyli stanowisko pracy (niezależnie od jej charakteru) powinna być oświetlona równomiernie. Nie mogą też na niej znajdować się czynniki negatywnie wpływające na narząd wzroku, czyli na przykład pulsujące, migające czy zbyt intensywne światło, które męczy oczy. Światło nie może oślepiać ani być ustawione pod złym kątem.
Oświetlenie biurowe – normy
Oświetlenia na stanowiskach pracy biurowej powinny mieć minimum 500 luksów przy komputerze oraz 300 luksów w całym biurze. W miejscach, gdzie pracownicy piszą oraz czytają, należy zastosować oświetlenie o natężeniu 500 luksów.
Systemy oświetleniowe – czym kierować się przy wyborze?
Już na etapie projektowania biura czy warsztatu warto uwzględnić systemy oświetleniowe i dodatkowe źródła światła, takie jak lampy biurowe czy oświetlenie do monitora.
Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę kwestie takie jak ilość światła dziennego przy danym stanowisku pracy. Światło sztuczne powinno być dobrane w taki sposób, aby doświetlać powierzchnię roboczą za dnia, ale nie razić oczu. Po zmroku i w pomieszczeniach, gdzie nie ma wystarczającej ilości światła dziennego, światło sztuczne musi pełnić jego rolę, czyli oświetlać pomieszczenie w sposób możliwie zbliżony do światła dziennego. Zwykle w zakładach pracy instaluje się systemy oświetleniowe ogólne oraz miejscowe źródła światła takie jak lampy biurowe czy oświetlenie do stołów warsztatowych. Oświetlenie ogólne powinno równomiernie oświetlać całe pomieszczenie. W miejscu wykonywania obowiązków służbowych powinno znajdować się oświetlenie dodatkowe. Najkorzystniejsze dla ludzkiego wzroku jest światło naturalne o barwie jasnożółtej. Oświetlenie miejscowe należy dopasować do charakteru wykonywanej pracy. W halach i magazynach sprawdzą się oprawy szerokostrumieniowe. Przy taśmie i przy biurku lepszym rozwiązaniem będzie światło boczne.
Nowoczesne rozwiązania oświetleniowe
Nowoczesne systemy oświetleniowe zapewniają energooszczędne oświetlenie oraz mają udogodnienia takie jak regulacja natężenia światła. To przydatne rozwiązanie zwłaszcza w przestrzeni biurowej czy hali magazynowej, gdzie zapewniony jest dostęp dziennego światła. Tego typu systemy oświetleniowe pozwalają dostosować natężenie światła do pory dnia – mniejsze, gdy jest widno i odpowiednio intensywne po zmroku. Zwykle nowoczesne systemy oświetleniowe wyposażone są w żarówki LED, które są energooszczędne i generują światło zbliżone do dziennego.
Pomiary oświetlenia na stanowiskach pracy
Inspekcja Pracy może dokonać pomiarów oświetlenia na stanowiskach pracy w celu ustalenia ewentualnych nieprawidłowości. Pomiary takie może zlecić również pracodawca, by mieć udokumentowany fakt, że oświetlenie spełnia wymagane normy. Mierzone jest natężenie światła, dokumentuje się również rodzaj oraz liczbę opraw świetlnych i szkic ich rozmieszczenia, a także wysokość zawieszenia, stopień zabrudzenia opraw, liczbę uszkodzonych lamp i to, czy w danym pomieszczeniu występuje efekt stroboskopowy (migotanie światła). W pomiarach uwzględniane są również takie parametry jak natężenie światła i jego kierunkowość, rozkład oświetlenia i jego równomierność oraz barwa i temperatura światła.
Oświetlenie awaryjne i oświetlenie zapasowe
Systemy oświetleniowe w zakładach pracy powinny uwzględniać również oświetlenie awaryjne. Dotyczy to zwłaszcza pomieszczeń, w przypadku których awaria oświetlenia głównego może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników. Wymagania odnośnie oświetlenia awaryjnego zawarte są w osobnych przepisach. Do oświetlenia awaryjnego należy:
- oświetlenie drogi ewakuacyjnej,
- awaryjne oświetlenie biurowe w pomieszczeniach typu open space,
- oświetlenie stref zwiększonego ryzyka.
Oświetlenie zapasowe pozwala natomiast wykonywać obowiązki zawodowe w sytuacji, gdy awarii ulegnie oświetlenie podstawowe. To przydatne rozwiązanie w biurze, gdzie działa sprzęt komputerowy, a także w magazynie, hali czy warsztacie.
W Manutan znajdziesz akcesoria, które pomogą zoptymalizować systemy oświetleniowe w twojej firmie. Polecamy następujące produkty:
- Oświetlenie do stołów warsztatowych Treston, kod SKU: 1503854
- Oświetlenie LED do monitora Emos Ava, 4,5 W, kod SKU: 826684
- Oświetlenie awaryjne Emos Cessi 3 h MT, 3 W, kod SKU: 826512
- Oświetlenie do stołów warsztatowych Treston, kod SKU: 1503854
- Oświetlenie LED do monitora Emos Ava, 4,5 W, kod SKU: 826684
- Oświetlenie awaryjne Emos Cessi 3 h MT, 3 W, kod SKU: 826512