Praca zdalna nadal jest popularną formą wykonywania obowiązków zawodowych. Jednak to, że ktoś pracuje w domu, nie znaczy, że przestają obowiązywać przepisy BHP. Z uwagi na coraz większą liczbę osób zatrudnionych w trybie home office, wprowadzone zostały regulacje pracy zdalnej. Sprawdź, co mówi ustawa o pracy zdalnej 2023 i jak wyglądają przepisy dotyczące pracy zdalnej.
Praca zdalna w regulaminie pracy
Od 7 kwietnia 2023 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej, czyli ustawa o pracy zdalnej 2023. Zawarte są one w art. 67 § 1 Kodeksu pracy. Pracodawca ma 6 miesięcy od tej daty na dostosowanie do nich regulaminu pracy. Przepisy dotyczące pracy zdalnej mówią, że pracownik może wykonywać obowiązki zawodowe z dowolnego miejsca, w tym z kawiarenki internetowej, o ile wyrazi na to zgodę pracodawca. Zgodnie z przepisami pracownik musi jednak każdorazowo poinformować pracodawcę o zmianie miejsca, z którego wykonuje pracę. Musi ono zostać przez niego zaakceptowane. Pracodawca jest zobowiązany, by wyrazić zgodę na pracę zdalną w przypadku złożenia wniosku przez:
- pracownicę w ciąży,
- pracownika wychowującego dziecko do 4. roku życia,
- pracownika sprawującego opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, to jest zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu,
- rodzica dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- rodzica dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć, o których mowa w przepisach ustawy z 14 grudnia 2016 r. (Prawo oświatowe).
Pracodawca może natomiast zlecić pracownikowi pracę zdalną w sytuacji nadzwyczajnej, na przykład epidemii oraz do 3 miesięcy po odwołaniu stanu nadzwyczajnego lub w sytuacji, gdy świadczenie pracy stacjonarnej (np. w biurze) nie jest możliwe z powodu wypadków losowych (np. pożaru czy powodzi). Pracownik oddelegowany do pracy zdalnej musi złożyć oświadczenie, że posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne do wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę. Oznacza to, że jeśli pracownik oceni, że jego domowe biurko i fotel są wystarczające do wykonywania pracy, pracodawca po otrzymaniu stosownego oświadczenia nie ma obowiązku kupować dla niego nowego sprzętu. W praktyce jednak wielu pracodawców dba o zdrowie pracowników wykonujących pracę zdalną i zapewnia im odpowiednie stanowisko pracy także w home office.
Pracodawca może w każdej chwili przywrócić pracownika do pracy stacjonarnej. Strony mają 30 dni na przywrócenie poprzednich warunków pracy.
Pracodawca i pracownik powinni zawrzeć porozumienie dotyczące zwracania kosztów za energię elektryczną w czasie pracy zdalnej – ma to stanowić obowiązkowy element regulaminu pracy lub porozumienia z pracownikiem. Art. 67 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy mówi, że pracodawca ma obowiązek pokryć koszty inne niż niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w poleceniu pracy zdalnej, regulaminie lub porozumieniu.
Praca zdalna okazjonalna 2023
W przypadku wniosku o pracę zdalną okazjonalną, czyli w wymiarze nie więcej niż 24 dni w roku kalendarzowym, pracodawca ma możliwość takiego wniosku nie uwzględnić.
Praca zdalna a BHP
Nowe przepisy dot. pracy zdalnej oznaczają również to, że pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikowi wykonującemu obowiązki wynikające z umowy z domu lub innego wskazanego miejsca odpowiednie warunki pod względem ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy. Innymi słowy, przepisy BHP, które obowiązywały do tej pory w pracy stacjonarnej, muszą również być przestrzegane podczas pracy zdalnej.
Co ważne, 17 listopada 2023 r. wchodzi w życie rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r., poz. 2367).
Nową definicja mówi, że przez stanowisko pracy należy rozumieć przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem podstawowym – monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi oraz oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika, krzesłem i stołem oraz wyposażeniem dodatkowym takim jak stacja dysków, drukarka, skaner, podnóżek czy podstawka pod laptopa. Do rozporządzenia dołączony jest załącznik dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zgodnie z nim stanowisko pracy powinno być wyposażone w stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz. Nowe przepisy BHP dotyczą także pracy zdalnej. Pracodawca nie ma obowiązku zapewnić pracownikowi monitora, ale już podstawkę pod laptopa – tak.
Instrukcja BHP – praca zdalna
Gdy w grę wchodzi praca zdalna, zasady BHP są następujące:
- sprzęt składający się na stanowisko pracy musi umożliwiać wykonywanie obowiązków zawodowych i spełniać zasady ergonomii, higieny i bezpieczeństwa pracy,
- pracownik musi mieć zapewnione przerwy, podobnie jak w czasie pracy stacjonarnej,
- fotel komputerowy powinien mieć regulowaną wysokość i kąt nachylenia oparcia oraz podłokietniki i (opcjonalnie) regulowany zagłówek oraz solidną i stabilną konstrukcję,
- biurko powinno mieć regulowaną wysokość blatu lub wysokość dostosowaną do potrzeb pracownika i wystarczająco dużo miejsca na pomieszczenie niezbędnych do pracy akcesoriów.
Bardzo ważne jest też odpowiednie oświetlenie, przy czym lampa nie powinna być skierowana w stronę twarzy lub na monitor ani być umieszczona za plecami.
Przy pracy biurowej wykonywanej zdalnie sprawdzą się również żelowe podkładki pod dłoń (zapobiegają zmęczeniu podczas operowania myszką), ergonomiczne podnóżki, podstawki pod laptopa z regulacją wysokości, segregatory i organizery.
W Manutan oferujemy produkty, które pomogą przestrzegać przepisów dot. pracy zdalnej:
- Krzesło biurowe Karme Mesh Siatkowe krzesła biurowe z zagłówkiem. Kod SKU: 1871694
- Krzesła biurowe Jane wyposażone w unikalne płytkowe, wyprofilowane anatomicznie oparcie zapewniające w każdym położeniu stałe podparcie dla pleców. Mechanizm synchroniczny można zablokować w kilku położeniach. Kod SKU: 1132220
- Krzesła biurowe zdrowotne Pyramid do pracy z komputerem, z regulowanym, ergonomicznie wyprofilowanym oparciem oraz wygodnym siedziskiem. Kod SKU: 1178017
- Krzesła biurowe Manutan Penelope wyposażone w anatomicznie wyprofilowane siedzisko i wysokie siatkowe oparcie. Kod SKU: 1132142
- Stoły biurowe z regulacją wysokości Alfa Up z białymi nogami, 160 x 80 x 61,5–127,5 cm, wersji prostej, z regulacją wysokości. Kod SKU: 2291780
- Stół biurowy Baron Minos, 160 x 80 x 65–85 cm, z regulowaną wysokością, w kolorze jasnoszarym. Wspornik nośny pod blatem stołu służy również jako prowadnica kabli. Kod SKU: 305052
- Stoły biurowe Manutan z regulacją wysokości. Ergonomiczne stoły do biura, z regulacją wysokości. Kod SKU: 195713
- Biurka pod komputer Ergo, 80 x 70 x 75 cm, wersja prosta. Biurka pod komputer z płyty o grubości 18 mm. Blat biurka wyposażony w przelotkę na kable w prawym górnym rogu blatu. Szuflada pod klawiaturę wysuwana na prowadnicach rolkowych. Metalowy stelaż z wypełnieniem z płyty. Nogi posiadają stopki. Kod SKU: 1166304
- Lampa biurowa stołowa LED Alfa 1100, 12 W w kolorze białym, którą można ustawić w dowolnym położeniu. Kod SKU: 2292099