Temperatura w miejscu pracy to nie tylko kwestia komfortu, ale realny czynnik wpływający na zdrowie, samopoczucie i efektywność pracowników. W skrajnych warunkach – zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperaturze – rośnie ryzyko wypadków, obniża się koncentracja, a długotrwała ekspozycja może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
W 2025 roku temat ten nabiera jeszcze większego znaczenia, ponieważ z dniem 28 czerwca wchodzą w życie nowe przepisy określające, jakie warunki termiczne muszą zostać zapewnione zatrudnionym. Zmiany te są częścią dostosowania polskiego prawa do unijnych wytycznych i obejmują zarówno pracę w biurze, jak i w terenie.
Nowe przepisy temperatury w miejscu pracy od 2025 roku
Od końca czerwca 2025 roku obowiązywać będzie zaktualizowane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które doprecyzowuje, jakie warunki termiczne należy zapewnić w zależności od rodzaju wykonywanej pracy. Celem zmian jest zwiększenie ochrony zdrowia pracowników i ograniczenie sytuacji, w których są oni narażeni na niekorzystne warunki mikroklimatyczne.
W przepisach wprowadzono jasno określone limity minimalnej temperatury:
- dla pracowników biurowych oraz wykonujących pracę o charakterze umysłowym – nie może być niższa niż 18°C.
- w przypadku lekkich prac fizycznych – wystarczające jest 14°C.
- dla pracowników wykonujących obowiązki na otwartych przestrzeniach, takich jak plac budowy czy stanowiska sprzedaży zewnętrznej, przepisy nie podają sztywnego minimum – kluczowa jest tu elastyczność i obowiązek dostosowania warunków do charakteru i intensywności pracy.
Jakie temperatury obowiązują w miejscu pracy?
Oprócz temperatur minimalnych, przepisy określają także temperatury maksymalne:
- 25°C – maksymalna dopuszczalna temperatura w pomieszczeniach biurowych
- 28°C – maksymalna dopuszczalna temperatura przy pracy fizycznej
Po przekroczeniu tych wartości pracodawca powinien: • zwiększyć wentylację • wprowadzić klimatyzację lub urządzenia chłodzące • skrócić czas pracy • wprowadzić dodatkowe przerwy
Rozwiązania techniczne, które mogą pomóc:
- mobilny klimatyzator – szybkie i elastyczne chłodzenie strefowe
- ceramiczne ogrzewacze powietrza – skuteczność i estetyka do biur
- promienniki podczerwieni – punktowe dogrzanie stanowisk terenowych zimą
Obowiązki pracodawcy związane z zapewnieniem odpowiedniej temperatury
Nowe przepisy precyzują, że zapewnienie odpowiednich warunków termicznych nie jest już dobrą praktyką, ale obowiązkiem prawnym. Pracodawca musi działać według konkretnych wytycznych – kontrolować temperaturę i reagować, gdy przekroczone zostaną normy.
Główne obowiązki pracodawcy:
- prewencja – zapewnienie odpowiednich warunków cieplnych
- reakcja – działanie przy przekroczeniu dopuszczalnych temperatur
- dokumentacja – rejestrowanie i udostępnianie pomiarów
Obowiązki w praktyce:
- regularne pomiary temperatury w biurach, halach, magazynach, strefach socjalnych
- możliwość wdrożenia zintegrowanych systemów monitoringu (np. dla firm wielooddziałowych)
- udostępnienie wyników służbom BHP i inspektorom pracy
Gdy temperatura przekroczy:
- 25°C – w biurach
- 28°C – przy pracy fizycznej
pracodawca powinien:
- zwiększyć wentylację
- uruchomić klimatyzatory przenośne
- skrócić czas pracy lub dodać przerwy
- zimą – dogrzać przestrzenie efektywnymi urządzeniami
Wszystkie urządzenia muszą:
- posiadać atesty bezpieczeństwa
- spełniać normy efektywności energetycznej UE
Brak działań naraża firmę na:
- kary finansowe
- obniżenie morale zespołu
- spadek zaangażowania i produktywności
Uprawnienia pracowników w sytuacji nieodpowiednich temperatur
Przepisy chronią zdrowie pracowników w sytuacji zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperatury. Co im przysługuje?
- Zgłoszenie problemu – pracownik ma prawo poinformować przełożonego o nieodpowiednich warunkach.
- Obowiązek reakcji – pracodawca musi podjąć działania naprawcze (to wymóg prawny, nie dobra wola).
- Odmowa pracy – możliwa w sytuacjach skrajnych, jeśli istnieje zagrożenie dla zdrowia lub życia (wskazane: pomiary temperatury jako dowód).
- Konsultacja z BHP/HR – warto potwierdzić zasadność odmowy obowiązków.
- Zgłoszenie do PIP – w razie braku reakcji można zawiadomić Państwową Inspekcję Pracy.
- Kontrola i sankcje – inspektorzy mogą przeprowadzić niezapowiedzianą kontrolę i nałożyć karę.
- Obowiązek rzetelności – zgłoszenia muszą być odpowiedzialne i zgodne z procedurami.
Konsekwencje dla pracodawców
Zlekceważenie obowiązków dotyczących temperatury może kosztować firmę więcej, niż się wydaje:
- Kary administracyjne – do kilkudziesięciu tysięcy złotych za narażenie pracowników na skrajne temperatury.
- Odpowiedzialność cywilna i karna – w przypadku problemów zdrowotnych (omdlenia, udary, choroby).
- Odszkodowania i zadośćuczynienia – dodatkowe koszty dla pracodawcy.
- Postępowania sądowe – pracownik może dochodzić roszczeń w sądzie.
- Wstrzymanie działalności – przy rażących uchybieniach możliwe jest zawieszenie pracy zakładu.
- Utrata wizerunku – problemy z reputacją firmy mogą być trudne do odrobienia.
Jak przygotować się do zmian w przepisach?
Zanim zmiany wejdą w życie (czerwiec 2025), warto działać z wyprzedzeniem:
- Audyt warunków pracy – analiza temperatur w różnych strefach (biura, hale, magazyny, przestrzenie zewnętrzne).
- Współpraca z ekspertami – konsultacje z BHP i doradcami technicznymi.
- Inwestycje techniczne:
- zakup klimatyzatorów, promienników,
- właściwe rozmieszczenie urządzeń,
- kalibracja i regularny serwis.
- Szkolenia dla pracowników – informacja o zmianach i przysługujących prawach.
- Procedury kryzysowe – jasne instrukcje postępowania w razie przekroczenia norm.
- Środki ochrony osobistej – np. ocieplane rękawice robocze dla pracowników magazynowych lub terenowych.
Wreszcie, istotne są również środki ochrony indywidualnej. Zimowe rękawice skórzane to przykład prostego, ale skutecznego wyposażenia, które może znacząco poprawić komfort pracy w chłodniejszych warunkach, nie ograniczając przy tym swobody ruchów. Takie detale tworzą fundament świadomego i odpowiedzialnego podejścia do nowej rzeczywistości prawnej.
Technologie wspierające regulację temperatury w miejscu pracy
Nowoczesne technologie nie tylko pomagają spełnić wymogi prawne, ale realnie poprawiają komfort i wydajność pracowników:
- Inteligentne systemy zarządzania klimatem:
- monitorują temperaturę, wilgotność i liczbę osób w pomieszczeniu,
- automatycznie dostosowują ogrzewanie, wentylację i klimatyzację,
- zapobiegają przegrzaniu i wychłodzeniu, zapewniając stabilne warunki przez cały rok.
- Zdalne zarządzanie klimatem:
- aplikacje mobilne umożliwiają kontrolę warunków w biurach i halach,
- elastyczne sterowanie intensywnością systemów – np. więcej wentylacji w godzinach szczytu, mniej wieczorem,
- przekłada się to na oszczędność energii i kosztów.
- AI w służbie komfortu cieplnego:
- systemy uczą się rytmu pracy zespołu,
- przewidują potrzeby cieplne z wyprzedzeniem,
- wspierają zrównoważony rozwój – redukują zużycie energii i emisję CO₂,
- budują pozytywny wizerunek firmy jako odpowiedzialnego pracodawcy.
- Korzyści z wdrożenia nowych rozwiązań:
- lepsze warunki pracy i mniej absencji chorobowych,
- większa efektywność zespołów,
- przygotowanie do przepisów wchodzących w życie w 2025 roku,
- okazja do modernizacji firmy i wzmocnienia pozycji na rynku.
FAQ
1. Jakie są minimalne dopuszczalne temperatury w miejscu pracy?
Minimalna temperatura w biurach oraz przy pracy umysłowej wynosi 18°C. Dla pracowników wykonujących lekkie prace fizyczne dopuszczalne minimum to 14°C. W przypadku pracy na otwartej przestrzeni temperatura musi być dostosowana do charakteru i intensywności wykonywanych zadań.
2. Czy przepisy określają maksymalną dopuszczalną temperaturę w pomieszczeniach pracy?
Tak. W pomieszczeniach biurowych maksymalna zalecana temperatura to 25°C, a przy pracy fizycznej – 28°C. Po przekroczeniu tych wartości pracodawca musi podjąć działania, takie jak wprowadzenie klimatyzacji, wentylacji czy skrócenie czasu pracy.
3. Co grozi pracodawcy za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących temperatury?
Naruszenie nowych przepisów może skutkować wysokimi karami finansowymi, odpowiedzialnością cywilną, a w skrajnych przypadkach – karną. Inspekcja Pracy może też czasowo wstrzymać działalność firmy do czasu usunięcia zagrożeń.
4. Czy pracownik może odmówić pracy, jeśli temperatura jest zbyt wysoka lub niska?
Tak, w sytuacjach, gdy temperatura zagraża zdrowiu lub bezpieczeństwu, pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków. Powinien jednak poinformować przełożonego i – jeśli to możliwe – powołać się na pomiary lub opinię służb BHP.
5. Jakie działania powinien podjąć pracodawca, aby przygotować się do nowych przepisów?
Przede wszystkim powinien przeanalizować warunki w zakładzie, wdrożyć odpowiednie technologie regulujące temperaturę (np. klimatyzatory, ogrzewacze, promienniki), przeszkolić pracowników oraz zapewnić dokumentację pomiarów.
6. Gdzie można zgłaszać nieprawidłowości związane z temperaturą w miejscu pracy?
Skargi można kierować do Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy mają uprawnienia do przeprowadzenia kontroli, nakładania mandatów i wydawania decyzji administracyjnych zobowiązujących pracodawcę do poprawy warunków.
