Co jest absolutnie nieodzowne dla bezpieczeństwa obsługi maszyny?
Warto pomyśleć o bezpiecznej obsłudze maszyny jeszcze przed jej zakupem. W zakresie ochrony zdrowia w miejscu pracy obowiązują zarówno regulacje prawne, jak i regulacje wewnętrzne. Jeśli zamawiasz maszynę bez zastanowienia się, jakie musi spełnić wymagania – przestrzenne, akustyczne, ładowność itp., ryzykujesz, że wydasz więcej pieniędzy na naprawy. Im bardziej złożona maszyna, tym ważniejsze jest właściwe przemyślenie i przygotowanie zakupów. Na przykład zakup jednej maszyny pakującej jest łatwiejszy niż wybór całej linii pakującej, ponieważ maszyny muszą być ze sobą kompatybilne.
Jaki jest idealny sposób postępowania?
Szczególnie przy zakupie większych jednostek technologicznych (przenośniki, linie montażowe) warto osobiście obejrzeć sprzęt bezpośrednio u dostawcy lub na targach. W ten sposób łatwiej omówić i uwzględnić specyficzne potrzeby firmy – począwszy od projektu urządzenia, sposobu sterowania, aż po działanie wyposażenia. Ważne są wymagania odnośnie do elementów składowych maszyny i elementów zabezpieczających.
Maszyna została wybrana i kupiona. Co dalej?
Najpierw przetestuj nowo zakupioną maszynę w miejscu pracy, może działać inaczej, niż widziałeś na targach. Np. kupujesz linię technologiczną i po jej zmontowaniu okazuje się, że operator linii nie stoi w miejscu, w którym znajduje się panel sterujący, a dwa metry dalej. Linia musi być również bezpieczna – posiadać niezbędne zabezpieczenia, takie jak osłony, przyciski zatrzymania awaryjnego czy bariery optyczne i optymalnie kłódki bezpieczeństwa. Sprawdź, jakie niebezpieczne sytuacje mogą wystąpić podczas obsługi maszyny. Im bardziej złożona konstrukcyjnie maszyna, tym bardziej skomplikowane będzie zazwyczaj jej uruchomienie.
Czy nowe maszyny zagrażają bezpieczeństwu?
Sprzęt, który jest bez problemu uruchamiany i działa prawidłowo, powoduje minimalne zagrożenie dla pracowników. Dlatego tak ważna jest regularna konserwacja wszystkich maszyn – niezależnie od tego, czy mają kilka lat, czy dopiero kilka miesięcy. Bardzo często jednak dochodzi do wypadków przy pracy podczas konserwacji, czyszczenia lub przenoszenia maszyny na inne stanowisko pracy.
Konserwacja maszyn – jak zrobić to bezpiecznie?
Rekomendujemy firmom wdrożenie zasad autonomicznej konserwacji, gdzie operator regularnie czyści, sprawdza i reguluje sprzęt. Wszystko to składa się na wydajne i bezawaryjne urządzenie. Ingerencja ze strony serwisu będzie wtedy potrzebna w minimalnym zakresie. Fachowa pomoc – np. przy problemach z prądem – będzie zapewniana przez profesjonalnego technika, a nie przez operatora. Konserwacja powinna również zawsze odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta.
Jak odpowiednio zabezpieczyć maszyny w produkcji?
Maszyny posiadają techniczne elementy bezpieczeństwa, takie jak przyciski zatrzymania awaryjnego, osłony mechaniczne, bariery, włazy, bariery optyczne, a opcjonalnie urządzenie wizualne sygnalizujące uruchomienie lub zatrzymanie maszyny. Aby wyeliminować wypadki, oprócz tych elementów technicznych potrzebne są również procedury organizacyjne – zasady bezpiecznego użytkowania i czyszczenia maszyny.
System Lockout Tagout (system LOTO) – co to takiego?
System Lockout Tagout jest to sposób zabezpieczenia maszyny przed nieoczekiwanym uruchomieniem i tym samym ochrony pracowników przed obrażeniami podczas czyszczenia maszyny lub ingerencji w nią w inny sposób. Jeśli nawet maszyna została wyłączona przed wykonywaniem konserwacji, teoretycznie ktoś może ją uruchomić przez pomyłkę lub urządzenie uruchamia się samo z powodu nagromadzonej energii. Na przykład pudełko utknie w maszynie, ponieważ zostanie wciśnięte przez tłok. Podczas ręcznego wyciągania pudełka luźny tłok, który porusza się z powodu nagromadzonego sprężonego powietrza, może spowodować poważne obrażenia. System LOTO może temu zapobiec.
Czy procedura LOTO jest powszechnym elementem bezpieczeństwa?
Zwykle nie, ale coraz więcej firm, zwłaszcza tych większych, wdraża system Lockout Tagout. Jest to metoda, która powstała w latach 80. w Ameryce i stopniowo rozpowszechniła się na całym świecie. W niektórych stanach procedura LOTO jest nawet wymagana przez prawo. W Polsce zgodnie z prawem firma nie musi stosować systemu LOTO. Polskie ustawodawstwo dotyczące konserwacji maszyn mówi tylko, że należy je odłączyć od zasilania – ale nie mówi w jaki sposób. Więc to zależy od firmy, czy zechce zainwestować w wyższy poziom bezpieczeństwa.
Jak dokładnie działa Lockout Tagout?
System LOTO składa się z 5 podstawowych kroków, które należy wykonać:
- Weź pod uwagę, jaki rodzaj energii jest zmagazynowany w maszynie. Czy to powietrze, ciepło, para? Nie wystarczy po prostu wyłączyć urządzenia, jeśli jest w nim zmagazynowana energia, np. sprężone powietrze.
- Sprawdź, gdzie znajdują się punkty izolacji tych energii – przełączniki, tablice rozdzielcze itp. Jak bezpiecznie wyłączyć urządzenie, na przykład bez wyłączania urządzenia obok?
- Używanie LOTO oznacza izolowanie punktów – np. założenie kłódki bezpieczeństwa na wyłącznik elektryczny.
- Oznacz urządzenie zgodnie z LOTO zawieszką z informacją, że maszyny nie wolno uruchamiać oraz nazwiskiem osoby, która ją zablokowała.
- Wreszcie ktokolwiek blokuje maszynę, musi sprawdzić, czy nie da się jej uruchomić.
System LOTO i tzw. multipetlice – do czego jest to używane?
Multipetlice jest to blokada zerowa guzika. Działa w ten sposób, że tzw. osoba upoważniona – pracownik, który jest przeszkolony i wie, gdzie znajdują się punkty odłączania maszyny oraz jak ją prawidłowo zablokować i przywrócić do eksploatacji – najpierw blokuje zatrzask. Inni pracownicy pracujący przy maszynie przykładają następnie swoje zamki do guzika – wskazując, że oczekują, że maszyna będzie wyłączona i że to sprawdzili. Kłódki LOTO i blokady LOTO to bardzo przydatne zabezpieczenia.
W jakim przypadku system LOTO nie jest zalecany?
System LOTO nie sprawdzi się w przypadku małych maszyn lub urządzeń, które trzeba włączać kilka razy na zmianę – tam może okazać się niezbyt skuteczny. System Lockout Tagout zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa, więc zastanówmy się, gdzie ma sens jego zastosowanie. W przypadku mniej skomplikowanych maszyn można to zrobić za pomocą zwykłych procedur bezpieczeństwa.
Rozważ zakup następujących produktów Manutan:
