W wyniku wielokrotnego lockdownu związanego z pandemią Covid-19 praca zdalna stała się codziennością dla większej liczby osób. Wszystko wskazuje na to, że może to stać się nową normą. Jednak efektywna praca w domu wymaga zaprojektowania ergonomicznego stanowiska, tak aby nawet wówczas była synonimem zdrowia i bezpieczeństwa.
Niezależnie od obecnego kryzysu zdrowotnego praca zdalna cieszy się ogromnym zainteresowaniem pracowników. Badanie „Życie, praca i Covid-19” [Living, working and Covid-19] przeprowadzone przez Eurofound w celu zrozumienia wpływu kryzysu zdrowotnego na populację pokazuje, że 70% europejskich pracowników miało pozytywne doświadczenia z pracą zdalną podczas kolejnych odsłon lockdownu. Ponadto 78% chce teraz kontynuować pracę w domu, przynajmniej od czasu do czasu. Z drugiej strony tylko 47% pracowników deklaruje, że pracodawca udostępnił im niezbędny sprzęt do efektywnego wykonywania pracy zdalnej.
Ergonomiczny sprzęt: dobre wyposażenie, aby wydajnie pracować
Oczywiście „praca w domu może być bardzo przyjemna, ale jeszcze lepiej, jeśli masz dobry, ergonomiczny sprzęt. Praca na leżaku z laptopem po prostu postawionym na stole może z czasem doprowadzić do bólu, który trudno pogodzić z myślą o dobrym wykonywaniu zleceń i obowiązków oraz dobrym samopoczuciu w pracy”, podkreśla Tiphaine de Réals, dyrektor marketingu Fellowes France, specjalizującej się w meblach i sprzęcie biurowym, partner Manutan.
W rzeczywistości zarówno w domu, jak i w biurze ergonomia stanowiska pracy jest niezbędna dla zdrowia. Początkowo źle wyregulowany fotel biurowy lub źle ustawiony ekran komputera to tylko utrapienie. Ale z biegiem czasu ten dyskomfort może przekształcić się w zaburzenie mięśniowo-szkieletowe (MSD). Dlatego „należy dołożyć wszelkich starań, aby mieć ergonomiczny sprzęt do pracy zdalnej” – podkreśla Tiphaine de Reals.
Ergonomia: zastosuj podejście prewencyjne w domu i w biurze
Według badania przeprowadzonego przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, opublikowanego w 2019 r. [study by the European Agency for Health and Safety at Work, published in 2019,], 3 na 5 europejskich pracowników (60%) cierpi na zaburzenia mięśniowo-szkieletowe (MSD). Jeden na pięciu pracowników w Europie cierpiał również na przewlekłe schorzenia pleców lub szyi (ból szyi, ból dolnej części pleców) na rok przed przeprowadzeniem tego badania.
MSD wpływają na mięśnie, ścięgna i nerwy, a wynikają z braku równowagi między możliwościami organizmu a obciążeniami, na które jesteśmy narażeni. Według tego samego badania 53% pracowników deklarujących MSD było nieobecnych w pracy z powodu tej dolegliwości w ciągu roku poprzedzającego badanie, w porównaniu z zaledwie 32% pracowników bez żadnych szczególnych problemów zdrowotnych. Byli też nieobecni dłużej, 26% z nich deklarowało, że ich absencja w pracy trwała ponad 8 dni w roku. Coraz bardziej rozpowszechnione schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego poważnie wpływają na wyniki firm i wzrost wydatków socjalnych. Generują absencję i straty produktywności, a także zakłócają pracę zespołów. W szczególności Niemcy szacują spadek produktywności spowodowany zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego na około 1% swojego produktu krajowego brutto. Liczba ta jest prawdopodobnie podobna w innych krajach Unii, co sprawia, że tym istotniejsze staje się realizowanie przez pracodawców polityki prewencyjnej.
Niezależnie od tego, czy pracujesz w domu, czy w siedzibie firmy, ergonomia stanowiska pracy jest niezbędna nie tylko dla zdrowia, ale także dla wydajności i sukcesu zawodowego. Dlatego przed pojawieniem się pierwszych objawów MSD niezbędne jest wyposażenie miejsca pracy w ergonomiczny sprzęt.
Promuj zmiany pozycji podczas pracy
Siedzenie nie jest najbardziej naturalną pozycją dla ludzkiego ciała, które zostało przystosowane do przebywania w pozycji pionowej. Dlatego poza naturalną potrzebą ruchu konieczna jest regularna zmiana pozycji. W wielu przypadkach biurko elektryczne z regulacją wysokości w połączeniu z ergonomicznym krzesłem do pracy na siedząco/stojąco jest szczególnie pomocnym wyposażeniem biurowym. A jeśli nie można zapewnić sobie takiego sprzętu w domu, warto wykorzystać czas zaoszczędzony na przemieszczaniu się do biura na codzienny trening.
Pamiętać też trzeba, że zmiany pozycji siedzącej i stojącej nie wystarczą, aby zapobiec MSD. Nadal konieczne jest przyjęcie właściwej postawy. Najlepiej, jeśli w pozycji siedzącej stopy opierają się płasko na podłodze, a kolana są o 1 cm do 2 cm wyżej niż pośladki. Aby utrzymać szyję w wygodnej pozycji, ekran komputera powinien znajdować się na wysokości oczu. Przegubowe ramię do płaskiego ekranu pozwala dopasować go do odpowiedniej wysokości. W razie potrzeby należy również zainstalować podstawkę pod laptopy.
Stwórz warunki dla optymalnego oświetlenia
Naturalne światło stymuluje metabolizm, kontroluje gospodarkę hormonalną i układ odpornościowy oraz wspomaga odbudowę komórek. Dlatego w domu ważne jest zlokalizowanie stanowiska pracy w pobliżu okna. Uważać trzeba przy tym na odblaski, które mogą męczyć oczy. Aby tego uniknąć, instaluje się filtry przeciwodblaskowe na ekranach i unika odwracania się plecami do okna. A jeśli praca w bezpośrednim sąsiedztwie okna nie jest możliwa, korzystne dla zdrowia może być użycie lampy do terapii światłem.
Uwolnij nadgarstki
Utrzymywanie dłoni w jednej linii z przedramionami odciąża ścięgna i ogranicza obciążenie ramion oraz barków. Zalecane jest również użycie ergonomicznej podkładki pod mysz z podpórką pod nadgarstek.
Ogranicz wpływ powtarzalnych czynności
Zapalenie ścięgien, problemy z cieśnią nadgarstka i zmęczenie mięśni to przede wszystkim konsekwencje zbyt powtarzalnych ruchów. Celem ergonomii jest ograniczenie szkodliwych ich skutków dla ciała. Podpórka pod nadgarstki i ergonomiczna myszka zapobiegają uszkodzeniom cieśni nadgarstka spowodowanym zbyt dużą liczbą powtarzających się kliknięć.
Stosując się do tych kilku wskazówek, będziesz w pełni czerpać korzyści z telepracy bez szkody dla swojego zdrowia.
Stanowisko pracy: zadawaj sobie właściwe pytania!
Organizacja ergonomicznego stanowiska pracy w domu lub w biurze wiąże się z odpowiedzeniem sobie na kilka pytań:
Czy górna część ekranu jest na poziomie oczu?
Czy mogę regulować wysokość krzesła?
Czy moje dokumenty robocze są łatwo dostępne?
Czy moja klawiatura komputera znajduje się w odległości co najmniej 20 cm od moich ud?
Kiedy piszę na klawiaturze, czy moje dłonie znajdują się na jednej linii z moimi przedramionami?
Czy moje stopy leżą płasko na podłodze?
FAQs:
Jakie są główne zagrożenia związane z pracą zdalną?
Praca z domu zwiększa ryzyko braku aktywności fizycznej i zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego (MSD), zwłaszcza kończyn górnych. Najczęstszymi objawami tego są zapalenie ścięgien, ból w dole pleców, ból szyi, zmęczenie mięśni, problemy z cieśnią nadgarstka i inne bóle stawów. Praca zdalna zwiększa również ryzyko zaburzeń psychicznych z powodu izolacji społecznej oraz trudności w odłączaniu się i znajdowaniu równowagi między życiem zawodowym a osobistym.
Absencja, demotywacja i spadek produktywności to zagrożenia wywołane zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego. Dlatego też pracodawcy muszą wdrożyć politykę zapobiegania MSD, tym bardziej w przypadku uogólnienia pracy zdalnej. Muszą zatem zapewnić swoim pracownikom ergonomiczny i wydajny sprzęt, jednocześnie zachęcając ich do poruszania się i utrzymywania regularnej aktywności fizycznej.
Jak pracować zdalnie w najlepszych warunkach?
Praca zdalna wymaga elastycznego sprzętu (siedzisko, ekran), pozwalającego na ciągłe dostosowywanie postawy. Trzymaj plecy prosto, oczy na wysokości ekranu, ręce w jednej linii z przedramionami, nogi pod kątem 90 stopni i upewnij się, że zawsze masz źródło światła, jeśli to możliwe – naturalnego, aby nie męczyć oczu.
Na koniec pamiętaj o zmianie pozycji, aby uniknąć powtarzających się ruchów, które powodują zaburzenia mięśniowo-szkieletowe (MSD).
Jakie krzesło biurowe wybrać do pracy zdalnej?
Poza wyglądem najważniejszym aspektem jest elastyczność krzesła, które musi mieć możliwość regulacji wysokości, zarówno na poziomie siedziska, jak i na poziomie podłokietników. Krzesło musi dostosowywać się do typu sylwetki, a jego oparcie musi wspierać wszystkie ruchy wykonywane przez plecy. Ergonomiczne siedzenia siedząco-stojące umożliwiają również odpoczynek przy zachowaniu dużo bardziej naturalnej dla ciała postawy stojącej.