Zagrożenia chemiczne: z jakimi chemikaliami możesz spotkać się w pracy?
Substancje niebezpieczne to:
- substancje żrące i powodujące obrzęk płuc, na przykład nadtlenek wodoru, wodorotlenek sodu i mocne kwasy;
- substancje powodujące uszkodzenie płuc, na przykład benzyna, olej napędowy lub nafta;
- substancje i mieszaniny toksyczne lub silnie toksyczne, aby obchodzić się z tymi substancjami, potrzebujesz specjalnego wykształcenia lub szkolenia. Substancje te zagrażają zdrowiu i środowisku, np. silnie trujący arsen lub cyjanowodór;
- substancje szkodliwe dla zdrowia, nie są trujące, ale mogą powodować zatrucia lub odurzać;
- substancje drażniące, podrażniają drogi oddechowe i stosowane są najczęściej w wojsku, np. chlor.
Substancja toksyczna – oznaczenia i instrukcje
Nazwę substancji, skład, ryzyko i instrukcje dotyczące przechowywania można zawsze znaleźć na opakowaniu środka chemicznego oraz w karcie charakterystyki otrzymanej od producenta. Ważne są słowa sygnalizacyjne (np. ostrzeżenie vs. niebezpieczeństwo) i tzw. zwroty R (oceniające poziom zagrożenia i konkretne ryzyko). Zawsze przechowuj chemikalia w oryginalnych pojemnikach.
Substancje szkodliwe. Najważniejsze jest zapobieganie: zapewnij swoim pracownikom odpowiedni sprzęt ochronny
Podobnie jak w przypadku pracy na wysokości lub w niebezpiecznym terenie, nie należy lekceważyć sprzętu ochronnego podczas pracy z chemikaliami. Pracownicy mający kontakt z powyższymi substancjami powinni stosować:
- rękawice ochronne – wybierz w zależności od rodzaju chemikaliów, czasami będziesz używać np. żaroodpornych rękawic kevlarowych, a innym razem rękawiczek neoprenowych lub PCV,
- okulary ochronne chemiczne,
- osłona twarzy – stosowana głównie podczas spawania i natryskiwania powłok chemicznych,
- kombinezon ochronny – chroni przed oparzeniami,
- maska do pracy z chemikaliami – zapobiega wdychaniu środków chemicznych.
Niebezpieczne substancje chemiczne najczęściej dostają się do organizmu poprzez wdychanie. Inne sposoby to spożycie substancji chemicznych (podczas jedzenia lub picia) lub kontakt ze skórą i oczami.
Co powinno znaleźć się w miejscu pracy, gdzie występują zagrożenia chemiczne
Aby ułatwić udzielenie pierwszej pomocy, należy zawsze mieć na miejscu dużą ilość wody. Jeżeli w kranie nie ma wody pitnej, należy przygotować zapas około 10 litrów na osobę. Wodą można przepłukać oczy i usta oraz popić niektóre substancje. Płyn do przemywania oczu może znacznie ułatwić mycie oczu – pomaga on wypłukać zarówno chemikalia, jak i zanieczyszczenia mechaniczne, dlatego warto zaopatrzyć się w niego w miejscu pracy, w którym istnieje ryzyko dostania się substancji chemicznej do oczu.
Apteczkę na stanowisku pracy z chemikaliami należy uzupełniać zawartością stosownie do rodzaju substancji w niej występujących. Ogólnie rzecz biorąc, zawsze zalecamy większy zapas sterylnych środków do oparzeń i płynów do płukania oczu. Kontakt z chemikaliami często powoduje dreszcze, dlatego należy mieć pod ręką koce lub inne tekstylia. Należy także przygotować zapasowe ubrania i buty, na wypadek, gdyby ubrania ochronne pracowników uległy uszkodzeniu.
WSKAZÓWKA: Wszyscy pracownicy powinni wiedzieć, gdzie znajduje się apteczka, gdzie znajduje się źródło wody pitnej i jak postępować w przypadku udzielenia pierwszej pomocy. Nie lekceważ regularnych szkoleń, które są naprawdę niezbędne podczas pracy z chemikaliami.
Co zrobić, jeśli substancja chemiczna dostanie się do oczu
W przypadku gdy substancja szkodliwa dostanie się do oczu, należy najpierw przepłukać oczy czystą, bieżącą wodą. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, należy otworzyć powieki lub zdjąć soczewki kontaktowe. Płucz oko od wewnętrznego do zewnętrznego kącika przez 10-30 minut. Jeżeli poszkodowany ma problemy ze wzrokiem, należy wezwać pogotowie, jeżeli widzi prawidłowo, nie trzeba wzywać pogotowia, ale pracownika należy wysłać na badania lekarskie.
Oczy można również płukać fizjologicznym roztworem do oczu. Można go kupić w ergonomicznie ukształtowanej butelce, która pozwala precyzyjnie skierować strumień wody. Dzięki temu płukanie oczu jest wydajniejsze i łatwiejsze. Zanim wybierzesz rozwiązanie, sprawdź, czy posiada ono niezbędne certyfikaty. Kupując w Manutanie, masz pewność, że dany produkt posiada certyfikat.
Co zrobić, jeśli substancja toksyczna dostanie się do dróg oddechowych
Natychmiast wyprowadzić osobę, która wdychała substancję chemiczną, na świeże powietrze. Sprawdź, czy ma na sobie ubranie, na którym wyczuwalny jest zapach niebezpiecznej substancji – jeśli tak, zdejmij je. Oceń powagę sytuacji i w razie potrzeby zadzwoń pod numer 112. Nawet jeżeli poszkodowany czuje się dobrze, należy skierować go do lekarza na badanie.
Jeśli miejsce pracy jest słabo wentylowane, rozważ możliwość skażenia całego obszaru i wyprowadź wszystkich pracowników na zewnątrz oraz zapewnij wymianę powietrza w pomieszczeniu (przewietrz je).
Jak postępować w przypadku kontaktu substancji chemicznej ze skórą
Zawsze zdejmij zanieczyszczoną odzież i postępuj zależnie od rodzaju substancji, która miała kontakt ze skórą:
- w przypadku kontaktu z substancją żrącą należy przemyć zanieczyszczone miejsce strumieniem wody i przykryć skórę sterylnym bandażem,
- w przypadku kontaktu z benzyną, rozcieńczalnikami, substancjami toksycznymi, drażniącymi i szkodliwymi należy przemyć miejsce wodą, a jeśli skóra nie jest uszkodzona, można użyć mydła lub szamponu.
Co zrobić, jeśli połkniesz chemikalia
W przypadku połknięcia substancji chemicznych nie należy wywoływać wymiotów, ponieważ substancja może dodatkowo uszkodzić przewód pokarmowy. Wymioty są zalecane tylko w przypadku spożycia substancji toksycznych i silnie toksycznych. W przypadku połknięcia substancji żrących można podać danej osobie do wypicia 2–5 dl schłodzonej wody, ale nigdy nie podawać jej jedzenia.
Przechowywanie substancji chemicznych: BHP
Zaleca się magazynowanie substancji niebezpiecznych w oryginalnych opakowaniach. W przypadku kontaktu z daną substancją zalecane jest zwrócić się o pomoc do lekarza, który doradzi, jak zachować się w danej sytuacji. Z tego względu ważne jest, aby chemikalia przechowywać w oryginalnym opakowaniu producenta, aby można było dokładnie stwierdzić, z jaką substancją dana osoba miała kontakt.
Możesz też zwrócić się o poradę do Centrum Informacji Toksykologicznej.
Przydatne mogą okazać się następujące produkty:
